فیستول نوعی بیماری نشیمنگاهی است که در اثر عفونت ایجاد می شود. فیستول در مقایسه با دیگر بیماری نشیمنگاهی شیوع کمتری دارد، ولی شدت علائم آن بیشتر است. این بیماری هم در میان زنان و هم در بدن مردان به یک اندازه شایع است. اگر می خواهید اطلاعات کاملتری در مورد این بیماری، علت ها، علائم و روشهای درمان فیستول داشته باشید، همراه ما باشید.

فیستول چیست؟

بیماری فیستول یا در اصطلاح پزشکی ناسور، به مسیر، مجرای یا اتصال غیر طبیعی گفته میشود، که دو عضو از بدن را به هم مرتبط می کند. شایع ترین موضع ایجاد این بیماری در مقعد است. در این حالت بخشی، مجرای ایجاد شده از یک طرف به  انتهای روده بزرگ و از طرف دیگر به پوست اطراف مقعد متصل میشود.

انواع این بیماری بسته به اینکه مسیر فیستول مقعد دقیقا از چه مسیری عبور میکند، به انواع زیر تقسیم میشود :

• فیستول اکسترا اسفنکتریک
• فیستول سوپر اسفنکتریک
• فیستول ترانس اسفنکتریک
• فیستول اینتر اسفنکتریک
• فیستول زیر مخاطی

برای کسب اطلاعات کامل تر و یا رزرو نوبت ویزیت و عمل فیستول با لیزر، می توانید به اینجا مراجعه کنید.

علت

علت این بیماری عفونت است و معمولاً از آبسه ها ناشی میشود. آبسه به تجمع عفونت در زیر پوست اطراف مقعد گفته میشود. عفونت میتواند در سطح پوست نفوذ کند، و مسیر خود را امتداد دهد. تا جایی که عفونت روده به سطح پوست میرسد و مسیری را ایجاد می کند که، فیستول نام دارد.

البته همه آبسه ها فیستول نمیشوند! معمولاً آبسه هایی که درمان نشوند و یا نسبت به درمان مقاوم باشند. و یا بیمار آبسه هایی که به طور کامل درمان نشوند، به فیستول تبدیل میشوند. بر طبق آمار ها حدود ¾ از آبسه ها به فیستول  تبدیل میشوند.

از کجا بفهمیم فیستول داریم؟

فیستول از بیماریهای پر نشانه ای است که سریعاً علائم ظاهری آن نمایان میشوند. علائم این بیماری بسته به میزان پیشرفت عارضه متفاوت هستند. از جمله مهمترین این علائم میتوانیم به این موارد اشاره کنیم:

• درد
• خونریزی
• خارش و سوزش اطراف مقعد
• قرمزی و التهاب اطراف دریچه مقعد
• ترشحات مخاطی و خونی
• مشاهده آبسه یا حفره روی سطح پوست اطراف مقعد
• بوی نامطبوع

ممکن است همه بیماران این علائم را همزمان تجربه نکنند.

عوارض

مجرای فیستول بیماری جدی است که باید هرچه سریع تر درمان شود. اگر نسبت به درمان این بیماری بی توجهی کنید، ممکن است عوارض دیگری برای شما ایجاد شود. از عوارض درمان نکردن این بیماری می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• تشدید علائم بیماری، افزایش درد، عفونت و …
• پیشروی بیماری و افزایش طول و تعداد مسیر فیستول
• پیشروی عفونت به سایر بافت های بدن
• عفونت خون
• سرطان پوست

برای درمان فیستول به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

فیستول بیماری عفونی، ناحیه نشیمنگاهی است. فیستول فقط با روش جراحی درمان میشود. بنابراین برای درمان این بیماری هم باید از متخصص جراح عمومی کمک بگیرید. این متخصص در جراحی بخش های مختلف بدن تسلط دارد.

تشخیص

تشخیص فیستول با معاینه شروع میشود و پزشک هم در همین معاینه تشخیص قطعی می دهد. اما برای جراحی باید مسیر دقیق فیستول مشخص شود. بنابراین پزشک از سونوگرافی یا اسکن برای تشخیص دقیق بیماری استفاده می کند.

درمان فیستول

برای درمان، بیماران چاره ای جز جراحی ندارند! باید این مسیر تخلیه و برداشته شود. برای جراحی فیستول پزشکان لیزر درمانی را توصیه میکنند، که در حال حاضر بهترین روش قطعی برای از بردن فیستول است. دیگر روش درمان این بیماری جراحی سنتی بوده است؛ که امروزه به علت ایجاد عوارض متعدد به ندرت انجام میشود.

در ادامه به بررسی بیشتر این دو روش می پردازیم:

درمان فیستول با لیزر

لیزر جدیدترین روشی است که برای جراحی های عمومی استفاده میشود و به دلیل حذف عوارض متعدد مثل عفونت و نیز حذف درد یا خونریزی مورد استقبال بیماران نیز قرار گرفته است.

در این روش تمامی مراحل درمان توسط لیزر انجام میشود. برای درمان فیستول با لیزر نیازی به بیهوشی نیست و جراحی تحت بی حسی انجام میشود.

مراحل درمان شامل برش مسیر فیستول، سوزاندن این مسیر و تخلیه عفونت و مسدود کردن ورودی های فیستول است. در آخر هم بسته به نوع فیستول و محل قرارگیری آن، زخم را بخیه کرده و یا به همان شکل رها می کنند.

در طول جراحی بیمار درد یا خونریزی ندارد. علت این موضوع این است که لیزر حین برش ورودی اعصاب و عروق آسیب دیده را ترمیم می کند و از درد یا خونریزی جلوگیری میشود.

از مزایای درمان با این روش می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• سرپایی و بدون نیاز به بیهوشی
• بدون درد یا خونریزی
• هزینه مناسب
• بدون نیاز به دوره نقاهت
• ترمیم سریعتر زخم
• بدون ایجاد جای زخم روی پوست یا اسکارهای آزار دهنده
• پیشگیری از عود مجدد بیماری، لیزر فیستول را می سوزاند و از عود مجدد بیماری جلوگیری می کند.

جراحی سنتی فیستول

این جراحی به روش سنتی در بیمارستان و تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. برای جراحی سنتی، مسیر فیستول با استفاده از تیغ جراحی برش داده شده و تخلیه میشود. در این روش نیز تصمیم گیری باز و بسته بودن زخم بر عهده ی پزشک است و بسته به نوع فیستول دارد.

در جراحی باز بر خلاف بسته احتمال عود مجدد بیماری کمتر است، اما خطر عفونت بیشتر است.

این جراحی بسیار حساس است. زیرا مسیر فیستول از عضله ی اسفنکتر مقعدی عبور میکند، این عضله وظیفه کنترل دفع را بر عهده دارد. هر اشتباهی در جراحی موجب آسیب این عضله شده و نتیجه ی آن بی اختیاری در کنترل مدفوع و گاز روده است.

از معایب این جراحی می توانیم به این موارد اشاره کنیم:

• نیاز به بستری در بیمارستان و تزریق داروی بیهوشی
• خطر خونریزی شدید
• خطر عفونت زخم
• خطر بی اختیاری در کنترل مدفوع ( موقت یا دائمی)
• احتمال به جای ماندن جای زخم های جراحی
• دوره نقاهت طولانی و نیاز به استراحت در منزل

درمان دارویی

این بیماری به هیچ وجه با داروی گیاهی یا درمان خانگی از بین نمی رود. البته در بیشتر موارد پزشکان قبل از جراحی، مصرف یک دوره ی کوتاه آنتی بیوتیک را تجویز می کند. تجربه نشان داده، بیمارانی که قبل از جراحی آنتی بیوتیک مصرف کرده بودند، نتایج موفق آمیز تری داشتند.

پیشگیری

هیچ راه قطعی برای پیشگیری از این بیماری وجود ندارد. تنها راهکار ممکن درمان سریع و به موقع آبسه های مقعدی است.

از درمان خودسرانه آبسه بپرهیزید. آبسه ها باید توسط پزشک تخلیه شوند و بعد از تخلیه آن نیز باید مطابق با دستور پزشک از داروی آنتی بیوتیک استفاده نمود.

تخلیه خودسرانه آبسه ها باعث میشود، عفونت آن به طور کامل تخلیه نشود و در نتیجه به مرور به فیستول تبدیل شود.