همه چیز در مورد رژیم کتوژنیک

معروف ترین رژیم های غذایی دنیا را می‌شناسید؟ وقتی صحبت از رژیم غذایی می‌شود، ذهن ما سریع به سمت کاهش وزن می‌رود. درست است که هدف اکثر رژیم های غذایی کاهش وزن است، اما به‌طور‌کلی رژیم غذایی برای نظارت بر غذاهای دریافتی و با هدف برآورده‌کردن نیازهای بدن و سالم نگه‌داشتن بدن طراحی می‌شوند.

امروزه در دنیایی زندگی می‌کنیم به خاطر سبک زندگی نادرست ما را مستعد چاقی می‌کند. البته تنها مشکل چاقی نیست بسیاری از افراد هم از لاغری رنج می‌برند. لاغری و چاقی هر دو اگر از حد بگذرد می‌تواند مضر باشد.

دلایل زیادی برای چاقی یا لاغری بیش‌ازحد وجود دارد، از سبک زندگی ناسالم، مشکلات روانی گرفته تا بیماری‌های زمینه‌ای. عمده‌ترین دلیل افزایش وزن یا کاهش وزن زیاد سبک زندگی ناسالم، ورزش نکردن و استفاده از غذاهای ناسالم است.

بهترین راه هم برای کاهش وزن و هم برای افزایش وزن، داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل است. البته هیچ کدام از این رژیم‌ها بدون ورزش، مثل آب در هاون کوبیدن است!

علاوه بر مشکلات وزنی، بسیاری از بیماری‌ها مانند دیابت، مشکلات قلبی، فشارخون، قندخون و غیره نیاز به یک رژیم غذایی متناسب دارند. در این مطلب سعی کردیم شما را با معروف ترین رژیم های غذایی در دنیا آشنا کنیم.

رژیم‌هایی که احتمالا شما هم اسم آنها را شنیده‌اید، مثل رژیم اتکینز، کتو، کم کربوهیدرات، کم چربی و بسیاری از رژیم های دیگر که معروف‌ترین آنها را در این مطلب مرور کردیم.

رژیم کتوژنیک به عنوان پرطرفدارترین رژیم های غذایی حال حاضر در سطح دنیا شناخته می شود چرا که به واسطه آن می توان درمدت زمان کمتری خود را لاغر نموده و از مزیت های بی نظیر این رژیم در راستای بهبود سطح سلامت جسمی خود بهره مند شد. امروزه رژیم های متفاوتی را می توان برای کاهش وزن مشاهده نمود اما آیا تمام این رژیم قادرند تا سلامت انسان را نیز تضمین کنند؟

قطعا خیر ممکن است شما با رعایت برخی رژیم ها به جسم خود آسیب بزنید بنابراین بهتر است در این راستا دقت عمل لازم را به کار گرفته و از هرگونه سهل انگاری بپرهیزید.

ساختار رژیم کتوژنیک به گونه ای است که حاوی مقدار بالایی کربوهیدرات می باشد که به واسطه این امر می توان میزان چربی های جمع شده دور شکم را کاهش داد. علاوه بر این رژیم کتوژنیک قادر است تا به درمان برخی بیماری ها همچون دیابت نوع ۱ و ۲ کمک نموده و شرایط بهتری را برای این بیماران رقم بزند.

رژیم کتوژنیک چیست؟

رژیم کتوژنیک را با نام رژیم کتو نیز می شناسند با توجه به گفته های دکتر Amy Richter در مقاله ای در وب سایت healthline.com نوشته شده توسط Rudy Mawer امروزه در سطح دنیا محبوبیت بسیار بالایی دارد.

همان گونه که می دانید امروزه نام رژیم های لاغری و تضمینی را می توان به وفور شنید که هرکدام ساختار و ویژگی های خاص خود را دارند اما تا چه میزان با این ویژگی ها آشنایی دارید؟

آیا این رژیم ها نتایج قطعی به همراه دارند ؟ توصیه داریم قبل از انتخاب و رعایت هر نوع رژیمی نسبت به ساختار آن به اطلاعات نسبی و لازمی دست یابید. در این راستا متخصص تغذیه می تواند به شما کمک های شایانی نماید تا بتوانید نسبت به شرایط هر رژیم و روند آن برای لاغری به آگاهی های لازم برسید.

رژیم کتوژنیک با قابلیت های گسترده خود نه تنها می تواند زمینه های کاهش وزن را برای شما فراهم سازد بلکه با استفاده از آن می توان سطح متابولیسم بدن خود را نیز تغییر داد. در این نوع رژیم پزشکان میزان کربوهیدرات بدن را به میزان بالایی کاهش می دهند و در مقابل با ارائه راهکارهای مناسب میزان مصرف چربی را افزایش می دهند.

این رژیم پروتئین بدن انسان را در حال متوسطی قرار می دهد و کاملا برعکس هرم های طبیعی غذایی عمل می نماید.

انواع رژیم کتوژنیک

انواع مختلف رژیم های کتوژنیک چندین نسخه از رژیم کتوژنیک وجود دارد، از جمله:

• رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD): این یک رژیم غذایی بسیار کم کربوهیدرات، پروتئین متوسط ​​و چربی بالا است. به طور معمول حاوی ۷۰٪ چربی، ۲۰٪ پروتئین و تنها ۱۰٪ کربوهیدرات است.
• رژیم کتوژنیک چرخه ای (CKD): این رژیم دوره‌هایی از مصرف کربوهیدرات بیشتر را دارد، مثلا ۵ روز کتوژنیک و بعد ۲ روز پر کربوهیدرات.
• رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD): این رژیم می‌توانید کربوهیدرات‌ها را در حین ورزش اضافه کنید.
• رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا: این رژیم غذایی مشابه رژیم کتوژنیک استاندارد است، اما پروتئین بیشتری دارد. این نسبت اغلب ۶۰% چربی، ۳۵% پروتئین و ۵% کربوهیدرات است.

در حال حاضر فقط رژیم کتوژنیک استاندارد به‌طور گسترده‌ای مورد مطالعه قرار گرفته است.

ساختار رژیم استاندارد

در بخش های قبل های قبل نیز اشاره ای به این نوع رژیم نمودیم. در این نوع رژیم میزان کربوهیدرات بدن حد ۵ درصد ، پروتئین ۲۰ درصد و چربی ۷۵ درصد قرار داده می شود تا بدن بتواند سلامت جسمانی خود را نیز حفظ کند.

ساختار رژیم با پروتئین بالا

در این نوع از رژیم کتوژنیک میزان مصرف پروتئین را نسبت به نوع استاندارد افزایش می دهند و در مقابل از میزان مصرف چربی کاسته می شود. بر این اساس می توان گفت این رژیم حاوی ۵ درصد کربوهیدرات ، ۳۵ درصد پروتئین و ۵۰ درصد چربی می باشد.

ساختار رژیم هدفمند

این نوع رژیم بهترین گزینه برای افرادی به شمار می رود که ورزش می کنند زیرا به وسطه آن می توان نزدیک انجام فعالیت ورزشی خود کربوهیدرات بیشتری را دریافت نمود.

رژیم کتوژنیک شامل چه چیزهایی می شود؟

در رژیم کتوژنیک که توسط دکتر تغذیه تجویز می گردد لازم است برخی مواد غذایی را از برنامه غذایی خود حذف نموده و در مقابل بعضی از مواد غذایی را نیز به صورت روزانه مصرف نمایید.

در بخش های قبل نیز اشاره نمودیم که ساختار این رژیم به گونه ای است که باید میزان کربوهیدرات دریافتی بدن را کاهش دهید. بر این اساس لازم است از مصرف انواع غذاهای شیرین که حاوی مقدار بالایی قند می باشند بپرهیزید.

غلات و مواد غذایی که دارای نشاسته می باشند را باید از برنامه غذایی خود حذف کنید. علاوه بر این مصرف سبزیجاتی که دارای ریشه هستند همچون سیب زمینی ، هویج و غذاهایی که چربی ناسالم دارند نیز ممنوع می باشد.

فواید رژیم کتوژنیک

این رژیم فواید قابل توجه ای برای شما به همراه دارد به همین دلیل است که به محبوبیت بسیار بالایی میان پزشکان و عموم مردم سراسر دنیا دست یافته است. به واسطه این رژیم می توان به بهبود سندرم تخمدان پلی کیستیک و آکنه های پوستی کمک های شایانی نمود. از دیگر فواید رژیم کتوژنیک می توان به موارد زیر اشاره نمود که هر کدام اهمیت بسیار بالایی دارند.

• کاهش وزن مناسب و اصولی
• کاهش میزان نارسایی های قلبی
• کنترل نمودن قند خون و بیماری های دیابتی
• درمان نمودن بیماری صرع
• برطرف نمودن اختلالات سیستم های عصبی بدن
• درمان نمودن سندرم متابولیک
• بهبود عملکرد سیستم گوارش

معایب رژیم کتوژنیک

رژیم کتوژنیک که لازم است برای دریافت اصول آن حتما به دکتر تغذیه مراجعه نمایید درکنار تمام فواید خود معایبی نیز دارد. از مهم ترین معایب این نوع رژیم می توان کاهش سطح الکترولیت بدن اشاره نمود که منجر می شود فرد با کمبود مواد معدنی مفیدی همچون سدیم ، پتاسیم و منیزیم مواجه شود.

از دیگر معایب این رژیم می توان به ابتلای انسان به انفولانزای کتو اشاره نمود که به دلیل عدم جایگزینی چربی به جای کربوهیدرات ها رخ می دهد.

بیماری‌هایی که با رژیم کتوژنیک ممکن است بهتر شوند!

رژیم ممکن است اثرات مفیدی بر بسیاری از بیماری‌ها داشته باشد. مثل:

• بیماری های قلبی: ریسک فاکتورهای بیماری‌های قلبی مثل کلسترول خوب بدن، فشار خون و قند خون را بهبود می‌بخشد.
• سرطان: این رژیم سرعت رشد بسیاری از تومورها را کاهش می‌دهد.
• آلزایمر: این رژیم علایم بیماری و سرعت پیشرفت بیماری را کاهش می‌دهد.
• صرع: تحقیقات نشان داده‌است که رژیم‌های کتوژنیک موجب کاهش قابل توجهی در تعداد تشنج‌ها می‌شود.
• سندروم تخمدان پلی کیستیک: این رژیم سطح انسولین خون را کاهش می‌دهد، انسولین نقش قابل توجهی در ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک دارد.
• ضایعات مغزی: تحقیقات حیوانی نشان داده‌است که رعایت این رژیم پس از ضایعه مغزی، به کاهش ناهوشیاری و بهبود سریع‌تر کمک می‌کند.
• آکنه: کاهش سطح انسولین و استفاده‌ی کمتر از مواد فرآوری‌شده به بهبود آکنه کمک می‌کند.
• دیابت: مطالعات انجام‌شده بر بیماران دیابتی و پیش‌دیابتی نشان می‌دهد که این رژیم با کاهش توده‌ی چربی شانس ابتلا به دیابت را کاهش می‌دهد. علاوه بر این حساسیت به انسولین افزایش می‌یابد.

چه بیماری‌هایی با رژیم کتوژنیک بدتر می‌شوند؟

رژیم کتوژنیک می‌تواند خطراتی داشته باشید زیادی دارد، اگر بیماری‌های زیر ر دارید، احتمالا این رژیم چندان مناسب شما نباشد:

• افزایش چربی بد (LDL): این رژیم از چربی اشباع شده پر است و در واقع چربی بد بدن (LDL) را افزایش می دهد. افزایش چربی بد بدن ارتباط مستقیم با بیماری‌های قلبی دارد.
• سوء تغذیه: اگر به طور معمول از سبزیجات و میوه‌ها منظم استفاده می‌کنید، ممکن است با شروع این رژیم دچار سوء تغذیه ی ریز مغذی‌هایی مثل منیزیوم، سلنیوم، فسفر، ویتامین B و C شوید.
• مشکلات کبدی: در رژیم به دلیل مصرف زیاد چربی‌ها، کار کبد زیاد می شود. در واقع متابولیسم چربی در کبد افزایش می‌یابد و همین ممکن است موجب بدتر شدن مشکلات قبلی کبدی شود.
• مشکلات کلیوی: کلیه متابولیسم پروتئین را برعهده دارد، به دلیل افزایش مصرف پروتئین ممکن است کلیه دچار کار اضافی شود.
• یبوست: در برنامه‌ی این رژیم به دلیل حذف غلات و حبوبات، فیبر کمی در مواد دریافتی وجود دارد.
• افکارمتغیر و تغییر خلق: مغزبرای عملکرد خود به کربوهیدرات‌های سالم نیاز دارد. اما در این رژیم به دلیل کاهش مصرف قند، ممکن است فرد دچار بی‌قراری و گیجی شود.

چه کسانی باید به دکتر متخصص تغذیه مراجعه کنند؟

افراد در هر سنی، از جمله نوزادان، کودکان، نوجوانان، بزرگسالان و سالمندان می توانند از مشاوره های یک دکتر متخصص تغذیه بهره مند شوند. افراد مبتلا به بیماری ها و شرایطی مرتبط با تغییرات رژیم غذایی، باید به طور منظم به متخصص تغذیه مراجعه کنند.

که شامل افراد مبتلا به بیماری های قلبی عروقی، چاقی و اضافه وزن، دیابت، بیماری کلیوی، اختلالات خوردن و آلرژی غذایی می شود.

یک متخصص تغذیه می تواند با نظارت داشتن بر روی تغذیه شما به رژیم غذایی شما کمک کند تا خطر و عوارض مرتبط با این شرایط را کاهش دهد و به سلامتی شما کمک کند.

افرادی که به دنبال یک رژیم غذایی سالم و برنامه تغذیه برای ورزش، دوره بارداری سالم و یا حفظ وزن خود هستند، باید از یک متخصص تغذیه نیز مشاوره تغذیه بگیرند.

همچنین در صورت بستری شدن در بیمارستان در طولانی مدت، ممکن است به یک متخصص تغذیه مراجعه کنید. متخصصان تغذیه اغلب نقش مهمی در برنامه ریزی درمان برای افراد مبتلا به بیماری های مزمن یا شرایط بحرانی دارند.