چکیده : اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند که تسمه تایم را بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید. هرچند زمان تعویض به عوامل متعددی بستگی دارد و در خودروهای مختلف با یکدیگر فرق می‌کند.

آیا می‌دانید که پاره‌شدن تسمه تایم یکی از رایج‌ترین علل خرابی موتور خودروها به شمار می‌آید؟ تحقیقات نشان می‌دهد که تعویض دیرهنگام تسمه تایم ممکن است منجر به هزینه‌های تعمیرات تا ۱۰ برابر بیشتر شود. اما جالب اینجاست که بیش از ۵۰ درصد رانندگان از اهمیت تعویض به‌موقع تسمه تایم بی‌خبر هستند. تسمه تایم، قطعه‌ای مهم در اتومبیل است که وظیفه هماهنگی حرکت میل سوپاپ و میل لنگ را بر عهده دارد و عوض‌نکردن به‌موقع آن باعث بروز مشکلاتی مثل کاهش عملکرد موتور و استهلاک آن می‌شود. در این مطلب به شما خواهیم گفت که بهترین زمان تعویض تسمه تایم در ماشین های مختلف چه وقتی است.

کاربرد تسمه تایم در خودرو چیست؟

تسمه تایم، قطعه‌ای حیاتی در موتور احتراق داخلی خودرو است که وظیفه مهم هماهنگی حرکت میل سوپاپ و میل لنگ را بر عهده دارد. در موتورهای چهارزمانه، میل‌لنگ دو دور کامل می‌چرخد تا میل سوپاپ یک دور بچرخد. این هماهنگی برای باز و بسته‌شدن سوپاپ‌ها در زمان‌های دقیق و صحیح، و در نهایت، احتراق کامل مخلوط هوا و بنزین در داخل سیلندرها و عملکرد صحیح موتور، ضروری است.

تسمه تایم از جنس لاستیک یا الیاف دندانه‌دار است که دندانه‌های آن با پولی‌های میل سوپاپ و میل‌لنگ درگیر می‌شود و حرکت چرخشی میل‌لنگ را به میل سوپاپ منتقل می‌کند.

چه زمانی باید تسمه تایم را عوض کرد؟

زمان تعویض تسمه تایم به عوامل مختلفی از جمله نوع خودرو، مدل خودرو، سال ساخت، شرایط رانندگی و آب‌وهوا بستگی دارد. اما به‌طور کلی، اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند که تسمه تایم را هر ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید. بااین‌حال، این عدد فقط یک عدد مقدار است و تسمه تایم در برخی خودروها زودتر یا دیرتر از این زمان نیاز به تعویض دارد.

در کل شما برای فهمیدن زمان تعویض تسمه تایم باید علائم هشداردهنده خرابی آن را بشناسید که عبارت‌اند:

• صدای جیرجیر یا تق‌تق از ناحیه موتور، به‌خصوص هنگام استارت‌زدن یا شتاب‌گیری

• مشکل در روشن‌شدن خودرو

• کاهش قدرت و شتاب خودرو

• افزایش مصرف سوخت

• روشن‌شدن چراغ چک موتور

در صورت مشاهده هر یک از این علائم، باید در اسرع وقت برای بررسی و تعویض تسمه تایم به یک مکانیک مجرب مراجعه کنید.

بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودروهای مختلف

همانطور که گفتیم، زمان دقیق تعویض تسمه تایم به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ اما می‌توان یک بازه زمانی تقریبی را به عنوان بهترین زمان تعویض تسمه تایم در ماشین های مختلف ارائه کرد که در ادامه به مهم‌ترین‌هایشان اشاره می‌کنیم:

خودروهای ایرانی:

• پراید: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• پژو ۴۰۵: ۷۰ تا ۹۰ هزار کیلومتر

• سمند: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• تیبا: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• دنا: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• کوییک: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• ساینا: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• دانا: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

• ارا: ۶۰ تا ۸۰ هزار کیلومتر

خودروهای خارجی:

• تویوتا: ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار کیلومتر

• هیوندای: ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر

• کیا: ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر

• نیسان: ۹۰ تا ۱۳۰ هزار کیلومتر

• مزدا: ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار کیلومتر

• فورد: ۱۰۰ تا ۱۴۰ هزار کیلومتر

• شورولت: ۹۰ تا ۱۳۰ هزار کیلومتر

• رنو: ۸۰ تا ۱۲۰ هزار کیلومتر

• پژو (مدل‌های جدید): ۱۲۰ تا ۱۶۰ هزار کیلومتر

نکات مهم در مورد بهترین زمان تعویض تسمه تایم در ماشین های مختلف:

• این اعداد، فقط یک راهنمای کلی هستند و ممکن است برخی خودروها نیاز به تعویض زودتر یا دیرتر تسمه تایم داشته باشند.

• همیشه به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنید تا دستورالعمل‌های دقیق مربوط به تعویض تسمه تایم را ببینید.

• اگر در شرایط آب‌وهوایی نامناسب، مانند گردوغبار زیاد، رطوبت بالا یا دمای بسیار بالا و پایین رانندگی می‌کنید، ممکن است زودتر نیاز به تعویض تسمه تایم داشته باشید.

• اگر زیاد در ترافیک رانندگی می‌کنید، زودتر باید تسمه تایم را عوض کنید.

• از تسمه تایم باکیفیت و اصل استفاده کنید؛ مثلا تسمه تایم kmc t8

• تعویض تسمه تایم را به یک مکانیک مجرب بسپارید.

با تعویض به‌موقع تسمه تایم، از خرابی موتور و هزینه‌های سنگین تعمیرات آن جلوگیری کنید و از عملکرد صحیح و راندمان بالای خودروتان لذت ببرید.

عوض‌نکردن به‌موقع تسمه تایم چه عواقبی دارد؟

اگر نشانه‌های هشداردهنده تعویض تسمه تایم را ببینید یا زمان تعویض فرا رسیده باشد و تسمه تایم را عوض نکنید، عواقبی بسیار جدی و پرهزینه در انتظار خودروی شما خواهد بود. مهم‌ترین عواقب این کار عبارت‌اند از:

پاره‌شدن تسمه تایم

این اتفاق، بدترین سناریوی ممکن است و منجر به آسیب‌های جدی به موتور، از جمله خم‌شدن سوپاپ‌ها و پیستون‌ها می‌شود. تعمیر این آسیب‌ها بسیار پرهزینه است و حتی ممکن است موتور خودرو به‌طور کامل از بین برود.

کاهش عملکرد موتور

تسمه تایم فرسوده ممکن است باعث ناهماهنگی در حرکت میل سوپاپ و میل‌لنگ شود که به کاهش قدرت و شتاب خودرو، افزایش مصرف سوخت و افزایش آلایندگی می‌انجامد.

افزایش استهلاک موتور

تسمه تایم فرسوده، اصطکاک و سایش در اجزای موتور را افزایش می‌دهد که منجر به کاهش عمر مفید موتور می‌شود.

روشن‌شدن چراغ چک موتور

در بسیاری از خودروها، روشن‌شدن چراغ چک موتور ممکن است نشان‌دهنده مشکل در تسمه تایم باشد.

علاوه بر این موارد، عوض‌نکردن به‌موقع تسمه تایم خطرات زیر را به همراه دارد:

• خرابی ناگهانی خودرو در جاده

• ایجاد تصادف

• به خطر انداختن جان سرنشینان خودرو

بنابراین، به‌شدت توصیه می‌کنیم که تسمه تایم را طبق برنامه تعمیرات و نگهداری خودرویتان تعویض کنید. هزینه تعویض تسمه تایم در مقایسه با هزینه‌های ناشی از تعویض دیرهنگام آن بسیار ناچیز است.

تعویض تسمه تایم چگونه انجام می‌شود؟

تعویض تسمه تایم یک فرایند پیچیده است که نیاز به دانش و مهارت فنی دارد. اگر تجربه و تخصص کافی در زمینه تعمیرات خودرو ندارید، به‌هیچ‌وجه خودتان این کار را انجام ندهید و آن را به یک مکانیک مجرب بسپارید.

با این حال، اگر اصرار دارید که خودتان این کار را انجام دهید و با روند کار آشنایی دارید، باید مراحل زیر را طی کنید.

ابزار و لوازم مورد نیاز:

• آچار و جک

• ست پیچ‌گوشتی

• آچار آلن

• آچار مخصوص کشش تسمه تایم

• قفل میل سوپاپ

• قفل میل‌لنگ

• گشتاورسنج

• تسمه تایم جدید (باکیفیت و متناسب با مدل خودرو)

• واشر و اورینگ‌های جدید (در صورت نیاز)

• دفترچه راهنمای خودرو

مراحل تعویض:

1. خودرو را در سطح صاف و امن پارک کنید و ترمز دستی را بکشید.

2. باتری خودرو را از برق جدا کنید.

3. با استفاده از جک، خودرو را بلند کرده و چرخ‌های جلو را از زمین جدا کنید.

4. پوشش موتور و سایر قطعاتی را که برای دسترسی به تسمه تایم لازم است، جدا کنید.

5. قبل از جدا کردن تسمه تایم، موقعیت پولی‌ها را با دقت علامت‌گذاری کنید. این کار برای اطمینان از نصب صحیح تسمه تایم جدید ضروری است.

6. از قفل‌های میل سوپاپ و میل‌لنگ برای قرار دادن آن‌ها در موقعیت صحیح (معمولاً TDC یا نقطه مرگ بالا) استفاده کنید.

7. آچار مخصوص کشش تسمه تایم را تنظیم کنید. این آچار برای تنظیم تنش صحیح تسمه تایم جدید استفاده می‌شود.

8. با استفاده از آچار و ابزارهای مناسب، تسمه تایم قدیمی را از پولی‌ها جدا کنید.

9. در صورت نیاز، واشرها و اورینگ‌های مربوط به تسمه تایم را با قطعات جدید تعویض کنید.

10. تسمه تایم جدید را با دقت روی پولی‌ها نصب و از علامت‌گذاری‌های قبلی برای قرار دادن آن در موقعیت صحیح استفاده کنید.

11. با استفاده از آچار مخصوص کشش تسمه تایم، تنش آن را مطابق با دستورالعمل‌های دفترچه راهنمای خودرو تنظیم کنید.

12. قفل‌های میل سوپاپ و میل‌لنگ را با احتیاط جدا کنید.

13. برای اطمینان از اینکه تسمه تایم به‌درستی نصب شده و هیچ مشکلی وجود ندارد، دو یا سه دور، موتور را با دست بچرخانید.

14. تمام قطعاتی را که در مرحله ۴ جدا کرده‌اید، دوباره سرهم کنید.

15. باتری را به برق وصل کنید.

16. چرخ‌ها را نصب کنید و خودرو را از جک پایین بیاورید.

17. خودرو را روشن کنید و به‌دنبال هرگونه ناهنجاری در عملکرد موتور باشید.

باز هم تاکید می‌کنیم که تعویض تسمه تایم یک کار حساس و مهم است و می‌تواند بر روی عملکرد و سلامت موتور خودرو تاثیر به‌سزایی بگذارد. اگر از دانش و مهارت کافی در این زمینه برخوردار نیستید، حتما این کار را به یک مکانیک مجرب بسپارید.

سخن آخر

در این مطلب درباره تسمه تایم، یکی از قطعات حیاتی در موتور خودرو صحبت کردیم؛ قطعه‌ای که وظیفه مهم هماهنگی حرکت میل سوپاپ و میل‌لنگ را بر عهده دارد و گفتیم که بهترین زمان تعویض تسمه تایم در ماشین های ایرانی و خارجی چه وقتی است. تعویض دیرهنگام تسمه تایم، عواقب بسیار خطرناکی دارد. بنابراین حتما باید به نشانه‌های هشداردهنده فرا رسیدن زمان تعویض این قطعه توجه کنید. به طور کلی، اکثر خودروسازان توصیه می‌کنند که تسمه تایم را بین ۵۰ تا ۱۰۰ هزار کیلومتر تعویض کنید. هرچند زمان تعویض به عوامل متعددی بستگی دارد و در خودروهای مختلف با یکدیگر فرق می‌کند.